Hoe is het om je schip te zien vergaan op de oceaan?

 Ik was één van de bemanningsleden van de Blaze, een zeiljacht dat midden op de oceaan in een storm is vergaan. Ik zag bemanningsleden vechten, bevriezen en vluchten. Wat zou jij doen?

Zonder jou durf ik de tocht niet aan

In 1989 vraagt mijn zeilmaatje Marcus Lucassen mij om als co-schipper mee te varen op zijn net aangeschafte zeiljacht ‘Blaze’, van New York naar Middelburg. Ik zeg niet meteen ja. De vaartocht betekent een leuke break van mijn studie, maar ik zie ook risico’s. De Atlantische Oceaan oversteken in maart, als het water zo koud is en depressies achter elkaar overwaaien, in een boot die ik niet ken met bemanningsleden die Lucassen wierf via een advertentie in de krant? Nah. Marcus overtuigt mij met de woorden: “Zonder jou durf ik de tocht niet aan.”

Stuurloos op zee

Ons avontuur loopt uit op een drama. Na vijf geweldige zeildagen ontdek ik een loszittende lager, die het roer en de as op hun plek moet houden. Doordat de lager heen en weer beweegt, ontstaat een uitsparring in het zachtere, aluminiumdek van de boot. De bodem zal langzaam maar zeker scheuren. Eerst denken wij dat het niet zo’n vaart zal lopen en verleggen we voor de zekerheid onze koers naar het zuiden, weg van de scheepvaatroute, maar ook weg van de depressies. Al na een dag blijkt dat we hebben onderschat hoe snel de situatie verslechterde. Wij moeten zo snel mogelijk terug naar de scheepvaartroute, zodat iemand een mogelijke noodoproep kan horen.

Ongeloof en onbegrip

Ik overleef de ramp, maar stop alles ver weg. Het verhaal stuit op ongeloof over wat er gebeurt is op zee en onbegrip over de beslissingen die wij genomen hebben. Jarenlang praat ik er met niemand over. Na het een keer gedeeld te hebben met vrienden is het ongeloof zo groot dat ik besluit de ervaring op te rakelen, het uit te zoeken en het alsnog te delen. Jeroen Siebelink schrijft er het boek: ‘De Oversteek’ over.

Wijze lessen

Dit drama bood mij inzichten die ik tijdens de rest van mijn leven en ook in mijn werk nog dagelijks toepas. Als eerste weet ik dat disrupties sneller komen dan iedereen denkt. Disrupties verlopen exponentieel en daarvan is het tijdsverloop moeilijk in te schatten. Ten tweede heb ik aan den lijve ervaren hoe mensen reageren bij stress: vechten, bevriezen of vluchten. De algemene inschatting is dat maar 15 procent vecht. Je moet ervan derhalve van uitgaan dat mensen bevriezen bij problemen. Voor velen is de verleiding groot om nog maar een extra rapport op te vragen in plaats van te handelen. Intuïtie en analyse moeten meer in balans komen

Nooit zomaar vasthouden aan een plan

Bij verontrustende signalen moet je je plan durven te heroverwegen en in actie komen. Waarom? Omdat je problemen moet oplossen, niet doorschuiven. Mensen die optreden bij problemen worden door de omgeving snel gezien als helden, maar vaak zijn het gewoon vechters die handelen. Dat is wie ze zijn. Ze doen wat nodig is. Daar hoeven ze geen applaus voor. Dit geldt net zo in het bedrijfsleven!

Wil je mijn hele verhaal lezen? Dat kan in het boek: De Oversteek.